Astra Canina

Zanim kupisz szczeniaka ACD przeczytaj poniższy tekst :

Pomyślałeś sobie, że może by tak cattledoga sprawić...

A DLACZEGO CATTLEDOGA?

• Bo na wystawach będziesz z nim wygrywać?

Rzadka to jeszcze rasa, nie trudno wygrać samemu ze sobą, poza tym większość sędziów nie do końca ma pomysł jak to to oceniać, wychodzi więc z założenia, że właściciel wie co ma i z „petem” nie pchałby się na ringi wystaw.

• Bo szukasz psa średniego wzrostu?

Mylnie sądzisz, że mały pies to mały kłopot ... ha, ha.

• Bo zobaczyłeś takiego na zawodach (posłuszeństwa, agility, pasienia) nieźle mu szło, musi być taki inteligentny.

To prawda, bardzo kombinuje jak nie dać się wyszkolić ;-)

• Bo ci się podoba, to znaczy, że „jest tak brzydki, że aż ładny”

O TAK, CATTLEDOG MA ROZLICZNE PRZYMIOTY!

A CO TY MOŻESZ MU ZAOFEROWAĆ?

• masz stado byków?
• no, chociażby owiec?
• ...gęsi?
• hm... no to może choć jesteś przygotowany na 3-4 godzinny trening z piłką, frisbee, torem przeszkód?
• nie?
• no to masz duży ogród i pragniesz, żeby stał się pylistym klepiskiem z dołami pułapkami pojawiającymi się w coraz to nowych miejscach?
• może masz mieszkanie do remontu, a brak ci bodźca? Zostaw w nim młodego, nie wybieganego wcześniej cattledoga na pół dnia...
• ach, kupisz klatkę..

TO WYOBRAŹ SOBIE:

Wracasz z pracy, opadasz na fotel, a twój piesek zaczyna:

• przynosić ci zabawki,
• ogryzać nogę od stołu (poręcz kanapy, róg dywanu, listwę przypodłogową...) prowokacyjnie patrząc na ciebie,
• nosić twoje buty,
• rzucać metalową miską (lub przesuwać ją po terakocie),
• skubać cię za ubranie lub wyciągać z rąk gazetę,
• szczekać...

SAM TEGO CHCIAŁEŚ!

POZA TYM

Gubi sierść cały rok ( miękki podszerstek i twarde włosy okrywowe). Jest dereszowaty: białe włosy czepiają się do ciemnych ubrań, czarne do jasnych, rude do wszystkiego.

CO TAM JESZCZE?

MA CHARRRAKTER

To nieskomplikowany pies, który został stworzony do ciężkiej pracy, oczekuje od swego pana konkretnych zadań, szybkich i niezmiennych decyzji. Gdy odkryje, że ma do czynienia z niezdecydowanym, niekonkretnym, rozlazłym osobnikiem, który traktuje go jak dziecko... cattledog zaczyna:

• okresowo głuchnąć na wołania i zakazy
• traktować swego pana jak inwentarz, którym trzeba się opiekować, chronić i
• ...czasem dać klapsa...
• każdego traktować jak intruza, bo nikt nie umie mu wytłumaczyć, że ,np.: ciocia Lodzia przyszła w gości i wcale nie musi stać na baczność pomiędzy wieszakiem a półką na buty...

JEŚLI DALEJ SIĘ UPIERASZ  PRZY CATTLEDOGU, TO:

• jesteś nierozsądny
• nie rozumiesz słowa pisanego (jak 60% badanych Polaków)
• jesteś  uparty jak cattledog (i może na niego zasługujesz ;-)

ZATEM CO,

TY WYMIENIONY W OSTATNIM PUNKCIE,

POWINIENEŚ WIEDZIEĆ PRZED KUPNEM CATTLEDOGA:

Jako rasa Australian Cattle Dog obarczony jest kilkoma schorzeniami-wadami genetycznymi.

Rodzice szczeniaka powinni być przebadani pod kątem:

• DYSPLAZJI stawów biodrowych i łokciowych. Prześwietlenie RTG, którego wynik powinien być wpisany w rodowód lub na osobnym certyfikacie przez lekarza specjalistę uprawnionego przez ZKwP lub pokrewny klub w danym kraju.

Wpis: RTG HD (hip dysplasia)

A - wolny od dysplazji - stawy normalne

B - wolny od dysplazji - stawy prawie normalne

C - lekka dysplazja ..następne litery alfabetu nie wróżą nic dobrego

Wpis: RTG ED (elbow dysplasia)

0 - wolny od dysplazji - stawy łokciowe normalne

tu są oznaczenia cyfrowe, ale analogicznie, dalszy komentarz jak przy stawach biodrowych.

• DISH (diffuse idiopathic skeletal hyperostosisi- uogólniony samoistny nadmierny rozrost kości)
  
•  SD (spondylosis deformans - spondyloza)

to choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa, poegające na przeroście wyrostków kolczystych kręgosłupa, prowadzą do usztywnienia. Jeśli przebiegają w ostrej postaci, można je wychwycić już u dwuletniego psa na zdjęciu rtg lub w rezonansie, ale możne ujawnić się później więc dobrze, żeby rodzice szczeniąt mieli badanie w miarę "świeże". Sposób, w jaki są dziedziczone te schorzenia, nie są do końca poznane, ale jedno jest pewne; nie dziedziczy się tego w prosty sposób jak opisane poniżej PRA!

Pragnę jeszcze zwrócić uwagę, że hodowca, który nie ma udokumentowanego prześwietlenia swojej suki czy psa może tłumaczyć, że:

• jego psy pochodzą z linii, w których dysplazja lub zwyrodnienia kręgosłupa nie występuje - BZDURA, BZDURA, BZDURA!
• uzyskanie wyniku jest długotrwałym procesem wymagającym kilku uśpień psa (spotkałam się z takim niedorzecznym tłumaczeniem!)
•  prześwietlił swoje psy, ale nie mają zaswiadczenia lub innej dokumentacji, bo... - tu oddaję pole inwencji twórczej tamtego hodowcy
• nie prześwietlił, bo nie ma obowiązku - to prawda, ACD nie widnieją na liście psów  podlegających obowiązkowi prześwietlenia HD i ED, tym bardziej DISH czy SD
• itp...
  

Powyższe przyczyny braku wpisu może są przekonywające, ale jedno jest PEWNE: nie jesteś PEWNY czy te psy NA PEWNO dysplazji lub chorób kręgosłupa nie mają.

• GŁUCHOTA występuje dwustronnie lub jednostronnie. Bez badania za pomocą encefalografu można jedynie stwierdzić, że pies słyszy lub nie.

Proste.

Dla psa jako psa chyba nie ma to większego znaczenia na ile uszu słyszy. Dla ciebie, jako jego posiadacza też chyba nie, ale dla ciebie jako ewentualnego przyszłego hodowcy ma.

Jeżeli pies słyszy na jedno ucho wypadałoby znaleźć mu partnera słyszącego na dwoje uszu, albo w ogóle zrezygnować z użycia go w hodowli.

Jeżeli hodowca wpiera w ciebie, że jest w stanie określić czy szczeniak słyszy na jedno czy na dwoje uszu jest, powiedzmy szczerze albo kłamcą albo idiotą...

Badania słuchu wykonuje się u szczeniąt co najmniej 6 tygodniowych. Badanie jest w Polsce dostępne, każde ze szczeniąt dostaje osobny certyfikat BAER.

• PRA (z angielskiego: progressive retinal atrophy) czyli POSTĘPUJĄCY ZANIK SIATKÓWKI.

Siatkówka starzeje się szybciej niż powinna. Zwykle zaczyna się zniekształcać około 4 roku życia i nieodwracalnie zanikać. Pies zaczyna tracić wzrok, najpierw ma ograniczone pole widzenia, 7-9 letni przestaje dobrze widzieć po zmroku, 10-12 letni ślepnie zupełnie. (Wiek wydaje się sędziwy, jednak trzeba pamiętać, że cattledogi dożywają w dobrym zdrowiu 15-16 lat. Również rekord życia należy do "cattla"-29 lat!)

W odróżnieniu od dysplazji wada ta uwarunkowana jest jednym genem szczęśliwie możliwym do zlokalizowania. U dorosłego psa można stwierdzić badaniem okulistycznym czy, jak dotąd, jest zdrowy czy chory.

Tylko badania genetyczne daje niemal 100% pewność czy pies:

A - zdrowy

B - objawowo zdrowy, ale jest nosicielem (tzn nie zaraża, lecz posiada gen odpowiedzialny za wystąpienie tego schorzenia)

C - chory, jednocześnie będący nosicielem.

Łatwiej będzie mi wytłumaczyć zmieniając nieco oznaczenia:

A na AA - zdrowy

B na Aa - objawowo zdrowy, jednak posiada gen choroby

C na aa - posiada dwa geny odpowiedzialne za wystąpienie choroby, sam na nią zapadnie

Jak sugeruje wielkość liter A (A duże) jest dominujące i w połączeniu z a (a małe) decyduje o ujawnieniu się cechy, tzn pies nie zachoruje.

Gdy skrzyżujemy dwa zdrowe psy: A (nasze AA) szczeniaki po nich będą szczęśliwie zdrowe i nie będą przekazywać tej wady.

Przy połączeniu suki z A (AA) z psem B (Aa) ich potomstwo będzie zdrowe, ale część z nich będzie nosicielami, jak ojciec.

Również bezpieczne dla przyszłych szczeniąt będzie krzyżowanie rodziców A (AA) z C (aa), tu wszystkie szczeniaki będą nosicielami ale zdrowe.

Krzyżowanie między sobą  zwierzaków z B (Aa) lub co gorsza z C (aa) nie powinno mieć miejsca. Co prawda potomstwo B i B ( Aa x Aa) może częściowo być genetycznie „czyste”, to jest: A (AA), ale badania pokazują, że w większości przypadków będą nosicielami, często chorymi.

Krzyżowanie między sobą psów nie przebadanych, odpowiada krzyżowaniu między sobą psów chorych. Należy założyć najgorszy możliwy scenariusz, czyli wynik PRA C.

Bardzo podobnie dziedziczy się

• PLL ( Primary Lens Luxation) PIERWOTNE ZWICHNIĘCIE SOCZEWKI, schorzenie bardzo bolesne i wymagające leczenia chirurgicznego. Testy genetyczne są dostępne

        N/N - CLEAR, Normal, czyli wolny od zmutowanego genu

        N/Mut - Carrier, czyli nosiciel

        Mut/Mut- Afected, case, czyli obciążony

Nosiciele tego schorzenia są dość liczni w populacji ACD ! Ale chorego nikt chyba nie widział... Na szczęście, ale lepiej nie krzyżować dwóch nosicieli.

 PYTAJ CZŁOWIEKU O KOMPLET BADAŃ!

 CATTLEDOG NIE JEST MUTANTEM CHORYM GENETYCZNIE!

To nasza świadomość jest coraz większa, jesteśmy w stanie określić przyczynę, dla czego okulał czy na starość oślepł.

Jest długa lista ras psów obarczonych chorobami, żeby daleko nie szukać:

• w spadku po collie ACD ma PRA

Powszechnie zapadają na nią również owczarek australijski, labrador, welsh corgi...

• po dalmatyńczyku głuchotę

Głuche rodzą się również inne dereszowate, dropiate czy białe psy, np.: seter angielski, bullterier, dog argentyński, sealyham terrier..

• zniekształcone stawy biodrowe czy łokciowe zdarzają się w obrębie każdej niemal rasy.

Dysplazja powszechna jest u molosów, retrieverów, owczarków niemieckich...

A TAK POZA TYM

należy przyjąć za pewne, że: